Siêu âm Doppler là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến hiện nay. Nguyên lý cơ bản của phương pháp này là: khi một chùm siêu âm được phát đi gặp một vật thì sẽ có hiện tượng phản hồi âm, tần số của chùm siêu âm phản hồi về sẽ thay đổi so với tần số của chùm phát đi nếu khoảng cách tương đối giữa nguồn phát và vật thay đổi: tần số tăng nếu khoảng cách giảm và ngược lại. Siêu âm Doppler có 4 loại: Doppler màu, Doppler năng lượng, Doppler liên tục, Doppler xung.

Xem thêm:

Siêu âm Doppler màu

Tín hiệu từ các cửa ghi Doppler được mã hóa dưới dạng màu, và thể hiện hình ảnh chồng lên hình ảnh 2 chiều tạo thành Doppler màu, hay còn gọi là bản đồ màu của dòng chảy. Việc mã hóa tốc độ dòng chảy trên siêu âm Doppler màu được thực hiện theo nguyên tắc:

Dòng chảy về phía đầu dò thể hiện màu đỏ, ngược lại ra xa đầu dò có màu xanh
Dòng chảy có tốc độ càng lớn thì tốc độ càng sáng
Nếu tốc độ dòng chảy bị cắt đỉnh màu. Chỗ tăng tốc sẽ biến thành màu đối lập nhưng màu sẽ nhạt hơn
Nếu có rối loạn thì có thể xuất hiện các màu khác như: các ô xanh,vàng nằm xen lẫn nhau, không theo thứ tự

Ưu điểm:

Hình ảnh thật, màu sắc đẹp
Có thể xác định được hướng và chiều của dòng chảy

Nhược điểm

Số ảnh thu được trong 1s thấp. Độ phân giải không gian kém, tốc độ hiển thị trong Doppler màu không phải tốc độ thực, nó chỉ biểu thị chiều dòng chảy và thể hiện tương đối dòng chảy

siêu âm doppler

Siêu âm Doppler năng lượng

Do tín hiệu Doppler thấp nên tín hiệu được biến đổi mã hóa năng lượng, hình ảnh này được gọi là siêu âm năng lượng hay siêu âm màu mã hóa năng lượng. Hình ảnh này không còn giống Doppler màu nữa mà có nhiều điểm khác so với Doppler màu. Sự khác nhau giữa Doppler màu và Doppler năng lượng:

Không nhận biết được chiều hướng của dòng chảy: đang vào gần hay ra xa vì chỉ có duy nhất màu hồng
Toàn bộ được lấp đầy pixel màu, vì Doppler năng lượng có độ nhạy gấp 3 lần Doppler màu
Hình ảnh chụp nhu mô có thể thấy được
Bằng Doppler năng lượng có thể phát hiện tưới máu trong u

Ưu điểm:

Có thể khuếch đại lớn: Trong Doppler năng lượng, tín hiệu nhiễu chủ yếu do chuyển động của các mô nên có biên độ thấp hơn, gần như đồng đều và do vậy có thể loại bỏ dễ dàng. Độ khuếch đại của Doppler năng lượng cao hơn ít nhất 10dB so với Doppler màu thông thường
Doppler năng lượng không phụ thuộc vào góc q như Doppler màu và do không xét đến khía cạnh tần số nên không có hiện tượng loạn màu sắc.

Nhược điểm:

Chỉ có thể xác định được các dòng chảy mà không thể xác định được chiều của chúng
Do quá nhạy nên Doppler năng lượng rất dễ có ảnh giả khi chuyển đổi
Do đặc tính giảm âm của môi trường, việc khảo sát bằng Doppler năng lượng bị hạn chế ở vùng sâu

Siêu âm Doppler xung

Để siêu âm Doppler xung, cần sử dụng đầu dò có 1 tinh thể gồm áp điện, vừa làm nhiệm vụ phát vừa làm nhiệm vụ thu nên nó phải chờ xung phản hồi rồi mới phát tiếp. Sóng siêu âm phát ra ngắt quãng gọi là xung siêu âm. Xen lẫn giữa các xung siêu âm là thời gian nghỉ để các tinh thể gồm áp điện thu được tín hiệu từ các chùm siêu âm trả về. Doppler xung giúp giải quyết vấn đề khó khăn thăm khám mạch liên quan đến chiều sâu và kích thước mạch

Ưu điểm:

Thu được ảnh tại vị trí ta quan sát
Cho phép lựa chọn chính xác và thay đổi kích thước vùng tín hiệu Doppler

Nhược điểm:

Khó sử dụng, cần có kỹ năng cao
Độ sâu thăm khám nông hơn Doppler liên tục
Hạn chế về tốc độ tối đa có thể đo được

Siêu âm Doppler liên tục

Đây là kiểu siêu âm không có nhiều yêu cầu đòi hỏi và có cấu trúc máy đơn giản nhất. Đầu dò siêu âm của Doppler liên tục chứa 2 tính thể gồm áp điện

Một tinh thể có chức năng phát liên tục
Một tinh thể có chức năng thu sóng phàn hồi

Ưu điểm:

Cấu tạo máy đơn giản, dễ sử dụng
Giá thành thấp
Ghi lại được các dòng chảy có tốc độ cao

Nhược điểm

Không cho chọn một vùng để siêu âm, máy sẽ ghi lại tất cả dữ liệu mà chùm siêu âm đi qua.

Các dòng máy siêu âm Doppler

Hiện nay, Phương Đông cung cấp các dòng máy siêu âm Hitachi trong đó có các dòng máy siêu âm Doppler có thể thực hiện hết các tính năng trên và ứng dụng trong sản khoa, tim mạch. Bên cạnh đó, Phương Đông cũng cung cấp một số dòng máy siêu âm tổng quát, máy siêu âm 4D. Nếu có nhu cầu cần tư vấn, quý khách có thể liên hệ TẠI ĐÂY. Cám ơn các bạn đã theo dõi bài viết.