Nước tiểu là một trong những loại dịch tiết quan trọng đối với sinh lý cơ thể con người vì nó chứa hầu hết các chất cặn bã trong cơ thể, đó được gọi là cặn lắng nước tiểu. Xét nghiệm soi cặn lắng nước tiểu có thể giúp soi cặn nước tiểu, tìm ra nguyên nhân của một số vấn đề về sức khoẻ của bạn
Xét nghiệm soi cặn lắng nước tiểu là gì?
Xét nghiệm soi cặn lắng nước tiểu để tìm các thành phần hữu hình trong nước tiểu như: hồng cầu, bạch cầu, tế bào biểu mô, các loại trụ hình, tinh thể. CÓ 2 cách: soi tươi và cặn addis
- Soi tươi: Có thể lấy nước tiểu giữa dòng vào buổi sáng hoặc bất kỳ thời gian nào trong ngày cho vào ống nghiệm
- Cặn Addis: 6h sáng cho người bệnh đái hết nước tiểu trong đêm, ghi giờ, uống 200ml nước đun sôi để nguội. Sau đó bệnh nhân nằm nghỉ và đái vào bình đựng, 9 giờ cho bệnh nhân tiểu lần cuối sau đó đo số lượng nước tiểu và ghi vào giấy xét nghiệm. Lấy 10ml nước tiểu mang đi xét nghiệm
Xét nghiệm cặn lắng nước tiểu để làm gì?
Không chỉ là một phần của khám sức khoẻ định kỳ, xét nghiệm cặn lắng nước tiểu được thực hiện dể
- Kiểm tra bệnh hoặc nhiễm trùng đường tiểu. Các triệu chứng của nhiễm đường tiểu có thể bao gồm nước tiểu có màu hoặc có mùi hôi, đau khi đi tiểu, đi tiểu buốt, đau sườn, máu trong nước tiểu hoặc sốt
- Kiểm tra điều trị các bệnh như tiểu đường, sỏi thận, nhiễm trùng đường tiểu, cao huyết áp, hoặc một số bệnh về thận hoặc gan
Đánh giá kết quả xét nghiệm soi cặn lắng nước tiểu
Bình thường
Hồng cầu, bạch cầu niệu không có hoặc có rất ít, một vài tế bào dẹt do tế bào niêm mạc niệu quản thoái hoá, đôi khi sẽ có một vài tinh trùng ở nam giới
- Soi tươi: 0-1 hồng cầu, 0-3 bạch cầu trong một vi trường
- Cặn Addis: <100 hồng cầu và <2000 bạch cầu/ phút, không có trụ hồng cầu, trụ niệu, trụ bạch cầu
Bất thường
Đái ra hồng cầu vi thể
- Soi tươi: 3 hồng cầu/vi trường, 5 hồng cầu/vi trường
- Cặn Addis: >1000 hồng cầu /phút
Đái ra máu đai thể: đái máu với số lượng nhiều, mắt thường nhìn thấy nước tiểu có màu hồng cho đến màu đỏ. Lượng máu đã làm thay đổi màu sắc của nước tiểu, rơi vào khoảng 1ml máu trên 1 lít nước tiểu. Soi tươi thấy hồng cầu dày đặc vi trường
Có thể làm nghiệm pháp 3 cốc để chẩn đoán vị trí chảy máu. Cách làm: cho bệnh nhân tiểu một lượng chia làm 3 phần. Nếu lượng máu có nhiều nhất tại cốc đầu tiên thì có thể đó là chảy máu ở vị trí niệu đạo, lượng máu tương đương ở cả 3 cốc thường chảy máu ở thận hoặc niệu quản. Tuy nhiên, liệu pháp này chỉ có tính chất tương đối. Muốn xác định chính xác thì cần phải có nhiều xét nghiệm khác.
Đái ra bạch cầu
Tế bào bạch cầu hình đĩa, sáng có nhiều hạt bên trong, có thể thấy hình tế bào bạch cầu nguyên vẹn (kích thước to gấp 1,5-2 lần kích thước tế bào hồng cầu) hoặc teo nhỏ hoặc tập trung thành đám mủ ( khi bạch cầu đã bị thoái hoá
===>> Xem thêm: Bạch cầu cao trong nước tiểu phản ánh điều gì
Đái ra trụ hình
Trụ hình là các cấu trúc hình trụ có trong nước tiểu. Bản chất của trụ là mucoprotein - một loại protein do tế bào ống thận bị tổn thương tiết ra. Trong điều kiện được cô đặc và pH nước tiểu axit, chúng bị đông đặc và đúc khuôn trong ống lượn xa rồi bong ra theo nước tiểu
Các thành phần cặn lắng khác
- Tinh thể: phosphat, oxalatcanxi, tinh thể urat, tinh thể cystin. Nếu các tinh thể có nhiều sẽ nguy cơ tạo sỏi.
- Tế bào ung thư: gặp trong ung thư thận-tiết niệu.
- Tế bào biểu mô: nếu thấy nhiều là viêm nhiễm đường tiết niệu.
- Thể lưỡng triết quang: là thành phần ester của cholesterol dưới dạng hạt mỡ, trụ mỡ gặp trong hội chứng thận hư.
Soi cặn lắng nước tiểu giúp đánh giá tình hình sức khoẻ của người bệnh trước khi đưa ra các quyết định xét nghiệm chi tiết. Phương Đông là đơn vị cung cấp máy xét nghiệm soi cặn lắng nước tiểu đến từ hãng sản xuất Analyticon với các dòng máy model Urilyzer. Cám ơn các bạn đã theo dõi bài viết.
