Tia X là một công cụ chẩn đoán hình ảnh quan trọng được ứng dụng trong y tế. Kể từ lần đầu tiên được sử dụng để chụp ảnh xương cách đây hơn 100 năm, tia X đã cứu sống vô số người và giúp ích trong một loạt khám phá quan trọng
Chụp X quang là gì?
Wilhelm Röntgen được ghi nhận là người đầu tiên mô tả tia X. Chỉ vài tuần sau khi ông phát hiện ra rằng chúng có thể giúp hình dung xương, tia X đã được sử dụng trong một cơ sở y tế.
Người đầu tiên được chụp X-quang cho mục đích y tế là thanh niên Eddie McCarthy ở Hanover, người bị ngã khi trượt băng trên sông Connecticut vào năm 1896 và bị gãy xương cổ tay trái .
Mọi người trên hành tinh đều tiếp xúc với một lượng bức xạ nhất định khi họ đi trong cuộc sống hàng ngày của họ. Chất phóng xạ được tìm thấy tự nhiên trong không khí, đất, nước, đá và thảm thực vật. Nguồn bức xạ tự nhiên lớn nhất đối với hầu hết mọi người là radon.
Ngoài ra, Trái đất liên tục bị bắn phá bởi bức xạ vũ trụ, bao gồm cả tia X. Những tia này không phải là vô hại nhưng chúng là không thể tránh khỏi, và bức xạ ở mức thấp nên ảnh hưởng của nó hầu như không được chú ý.
Phi công, tiếp viên và phi hành gia có nhiều nguy cơ dùng liều cao hơn do mức độ tiếp xúc với tia vũ trụ ở độ cao tăng lên.
Tuy nhiên, có rất ít nghiên cứu liên hệ giữa nghề nghiệp trong không khí với việc tăng tỷ lệ mắc bệnh ung thư
Chụp X quang có an toàn không?
Tia X có thể gây ra đột biến DNA và do đó có thể dẫn đến ung thư trong tương lai. Vì thế, tia X được tổ chức Y tế Thế Giới (WHO) và chính phủ Hoa Kỳ phân loại là chất gây ung thư. Tuy nhiên, lợi ích của công nghệ tia X vượt xa những hậu quả tiêu cực tiềm ẩn của việc sử dụng chúng
Người ta ước tính 0.4% số ca ung thư ở Mỹ là do chụp CT. Ước tính có ít nhất 62 triệu ca chụp CT đã được thực hiện ở Mỹ năm 2007
Theo một nghiên cứu, khi 75 tuổi, tia X sẽ làm tăng nguy cơ ung thư từ 0.6 - 1.8%. Nói cách khác, rủi ro của tia X không đáng gì so với lợi ích việc tạo ra hình ảnh chẩn đoán trong y tế
Mỗi thủ thuật có một rủi ro liên quan kahsc nhau, tuỳ thuộc vào loại tia X và bộ phận cơ thể được chụp. Danh sách dưới đây cho thấy một số quy trình chụp phổ biến hơn và so sánh liều bức xạ đối với bức xạ bình thường mà tất cả mọi người phải gặp hàng ngày
- Chụp X-quang ngực:
Tương đương với bức xạ phông nền tự nhiên 2,4 ngày - Chụp X-quang hộp sọ:
Tương đương với 12 ngày bức xạ phông nền tự nhiên - Cột sống thắt lưng:
Tương đương với 182 ngày bức xạ nền tự nhiên - IV urogram:
Tương đương với 1 năm bức xạ phông nền tự nhiên - Khám đường tiêu hóa trên:
Tương đương với 2 năm bức xạ nền tự nhiên - Thuốc xổ bari:
Tương đương với 2,7 năm bức xạ nền tự nhiên - Đầu CT:
Tương đương với 243 ngày bức xạ phông nền tự nhiên - CT bụng:
Tương đương với bức xạ phông nền tự nhiên 2,7 năm.
Các phản ứng phụ khi chụp X quang
Mặc dù tia X có liên quan đến nguy cơ gây ung thư tăng nhẹ, nhưng nguy cơ tác dụng phụ ngắn hạn là cực kỳ thấp.
Tiếp xúc với mức bức xạ cao có thể gây ra một loạt tác động, chẳng hạn như nôn mửa, chảy máu, ngất xỉu, rụng tóc, mất da và tóc
Tia X có thể có một số tác hại vì lượng phóng xạ hấp thụ vào người. Tuy nhiên, so với những lợi ích trong chẩn đoán hình ảnh mà nó đem lại thì có thể chấp nhận được. Ngày nay, các máy X quang ngày càng cải thiện giảm bức xạ tia X nhưng vẫn đem đến chất lượng hình ảnh X quang cao, giảm thiểu tác hại của tia X.
Phương Đông là đơn vị cung cấp các dòng máy chụp X quang hiện đại, đến từ các hãng sản xuất Allengers và Carestream phù hợp với tất cả cơ sở y tế, phòng khám từ lớn đến nhỏ.
