HbA1c là chỉ số vàng trong việc kiểm soát và chữa trị bệnh tiểu đường. Người bệnh nên tìm hiểu về xét nghiệm HbA1c để có thể hiểu được tầm quan trọng của HbA1c trong việc chữa bệnh. Vậy xét nghiệm HbA1c là gì?
Xét nghiệm HbA1c là gì
Xét nghiệm HbA1c (hay A1c, glycohemoglobin), là xét nghiệm máu dùng để kiểm tra lượng đường (glucose) gắn với hemoglobin trong các tế bào hồng cầu. Khi hemoglobin và glucose liên kết với nhau, một lớp đường sẽ bao bọc xung quanh hemoglobin. Lớp bao bọc này dày hơn khi lượng đường trong máu tăng thêm. Xét nghiệm HbA1c đo lường mức độ dày của lớp vỏ này. Những người có bệnh đái tháo đường hoặc các bệnh khác làm tăng lượng đường trong máu có lượng đường gắn với hemoglobin nhiều hơn bình thường.
Xét nghiệm HbA1c có thể được sử dụng để chẩn đoán đái tháo đường hoặc tiền đái tháo đường. Các xét nghiệm định lượng HbA1c kiểm tra lượng đường trong máu trong thời gian dài ở những người bị bệnh đái tháo đường. Hầu hết các bác sĩ cho rằng chỉ số HbA1c là thông số tốt nhất để xem xét một người đang kiểm soát bệnh đái tháo đường của mình như thế nào.
Xét nghiệm này rất hữu ích cho người bị đái tháo đường để họ biết đường trong thời gian qua họ đã kiểm soát đường huyết tốt chưa. Các kết quả xét nghiệm HbA1c không phụ thuộc vào sự thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục, hoặc các loại thuốc đã sử dụng trong thời gian gần đó.
Xét nghiệm này cho thấy tình trạng kiểm soát bệnh đái tháo đường của bạn trong 2–3 tháng trước đó và cho biết kế hoạch điều trị bệnh đái tháo đường có cần phải điều chỉnh hay không.
Xét nghiệm HbA1c cũng có thể giúp bác sĩ tiên đoán và phát hiện sớm các biến chứng do bệnh đái tháo đường, chẳng hạn như suy thận, bệnh về mắt, chân hay tê chân.
==>> Xem thêm: Nguyên lý xét nghiệm HbA1c
Những điều cần biết trước khi xét nghiệm HbA1c
Như đã nói, xét nghiệm HbA1c không phản ánh sự tăng hay giảm đường huyết tạm thời do ăn uống, do dùng thuốc và xét nghiệm cũng không phản ánh khả năng kiểm soát đường trong 3 – 4 tuần trước đó, nên có một vài ảnh hưởng tác động đến sự chuẩn xác của xét nghiệm này:
– Nếu một người có biến thể hemoglobin trong tế bào hồng cầu, chẳng hạn như tế bào hemoglobin hình lưỡi liềm (hemoglobin S), người đó sẽ có lượng hemoglobin giảm xuống. Điều này tác động làm sai lệch chẩn đoán và theo dõi bệnh tiểu đường.
– Một người mắc bệnh thiếu máu, hoặc tán huyết, bị chảy máu nặng, kết quả xét nghiệm HbA1c có thể thấp hơn giá trị thật của nó.
– Nếu một người máu bị thiếu chất sắt thì kết quả xét nghiệm tăng cao hơn giá trị thật.
– Người bệnh được truyền máu không lâu trước đó, xét nghiệm có thể không chính xác và không phản ánh khả năng kiểm soát glucose của bệnh nhân trong vòng 2 – 3 tháng.
Nguyên nhân tăng giảm chỉ số HbA1c
– Xét nghiệm HbA1c tăng cao trong các trường hợp
+ Người bệnh bị tăng nồng độ glucose máu
+ Bệnh nhân tiểu đường mới được chẩn đoán, kiểm soát kém
+ Bệnh nhân thiếu máu, máu thiếu sắt, nghiện rượu
+ Bị ngộ độc chì
– Xét nghiệm HbA1c giảm ở các trường hợp
+ Người mất máu mạn tính
+ Tuổi thọ của hồng cầu bị rút ngắn: hồng cầu hình liềm, hồng cầu hình cầu,…
+ Người mới đi truyền máu
+ Mới cắt lá lách
+ Sau khi dùng liều lớn vitamin C hoặc vitamin E
+ Người có thai
Vậy nên, trước khi tiến hành kỹ thuật y tế này, bệnh nhân nên hiểu rõ các cảnh cáo và lưu ý. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.
==>> Xem thêm: Khi nào bạn cần xét nghiệm HbA1c
Quy trình thực hiện xét nghiệm HbA1c
Bạn cần chuẩn bị gì trước khi xét nghiệm HbA1c
- Bạn không cần chuẩn bị gì trước khi xét nghiệm HbA1c. Không cần nhịn ăn hay nhịn uống thuốc, tuy vậy bạn cũng cần hỏi bác sĩ để có được thông tin cụ thể hơn
- Nên mặc áo thun ngắn tay để có thể dễ dàng lấy máu để thực hiện xét nghiệm này
Quy trình thực hiện
Nhân viên y tế sẽ thực hiện những công đoạn lấy máu của bạn:
+ Quấn băng đàn hồi xung quanh vị trí cánh tay để ngăn chặn dòng chảy của máu, giúp cho các tĩnh mạch dưới băng hiện lên và dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch
+ Làm sạch vị trí lấy máu bằng cồn
+ Đưa kim vào tĩnh mạch, có thể đâm kim nhiều lần
+ Kéo nòng ống tiêm để lấy máu
+ Tháo băng khỏi cánh tay khi thu thập lượng máu cần thiết
+ Đặt một miếng gạc hoặc bông ở chỗ lấy máu sau khi rút kim ra
+ Lấy tay đè lên chỗ lấy máu và dán băng lại
Sau 20 - 30 phút, bạn có thể tháo băng gạt ra, bác sĩ sẽ chỉ định ngày giờ lấy kết quả xét nghiệm. Sau khi lấy được kết quả bác sĩ sẽ giải thích kết quả và kết luận xem bạn có mắc tiểu đường hay không
Trên đây là một số điều cần biết về xét nghiệm HbA1c. Đây là chỉ số quan trọng đối với người bệnh tiểu đường, giúp phản ánh tình trạng của người bệnh. Bệnh nhân nên nắm rõ chỉ số này để có thể kiểm soát và chữa trị bệnh tiểu đường. Để có thể kiểm tra chỉ số này, bạn cần đến những phòng khám sử dụng máy đo Hemoglobin HbA1c sẽ cho ra được kết quả chính xác nhất.
